ویزگی های حضرت یوسف به عنوان مربی در قرآن

از آنجای­که مربی نقش مهمی در فرایند تربیت دارد باید صلاحیت و شایستگی­های لازم برای احراز این مقام را داشته باشد، و این شایستگی در تمام مظاهر وجود او پدیدار باشد. یعنی مربی دارای خصوصیات و ویژگی­های باشد که با وجود آن صفات و ویژگی­ها می­تواند به بهترین وجه وظیفه تربیت را ایفا نماید.
مربی اسم فاعل ازباب تفعیل از ماده«ر­ب­و» به معنای رشد و نمو و زیادت است. مربی در لغت  به کسی گفته می­شود که رشد و نمو دیگری را برعهده داشته باشد و بر وجود او بیفزاید.(مصطفوی، ١٣٦٨، ج٤، ص٣٧) همچنین واژه«ربّ» به معنای تربیت کردن است، و«ربّ» به معنی مربّی از اسماء حُسنی الهی است و مقام ربوبیت خداوند را روشن می­کند«رَبِّ العَالَمِینَ»(فاتحه/٢) مراد پرورش­دادن و تربیت کردن تمام موجودات است.(قرشی، ١٣٥٥، ج٣، ص٤٢ و٤٣) بنابراین؛ اولین مربی تمام هستی پروردگار جهانیان است«رَبِّ الْعالَمین» خداوند بخشی از این مسئولیت تربیت را به عهده انبیاء و اولیاء خود که خلفای الهی برروی زمین هستند، قرار داده و آنها را به عنوان مربیان الهی معرفی کرده است، چنان­که در قرآن کریم می­فرماید:«کَما أَرْسَلْنا فیکُمْ رَسُولاً مِنْکُمْ یَتْلُوا عَلَیْکُمْ آیاتِنا وَ یُزَکِّیکُمْ وَ یُعَلِّمُکُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ یُعَلِّمُکُمْ ما لَمْ تَکُونُوا تَعْلَمُون‏»(بقره/١٥١)«همان طورکه در میان شما، فرستاده‏اى از خودتان روانه کردیم، [که‏] آیات ما را بر شما مى‏خواند، و شما را پاک مى‏گرداند، و به شما کتاب و حکمت مى‏آموزد، و آنچه را نمى‏دانستید به شما یاد مى‏دهد».
یکی از این پیامبران الهی که در زمان خود امر هدایت و تربیت دیگران را عهده دار بود حضرت یوسف(ع) است، که برای ایشان در قرآن کریم صفات و ویژگی­های از قبیل ایمان، اخلاص، احسان، توکل، تقوا، اصالت خانوادگی، امانت داری، علم و آگاهی، صبر، صداقت، رازداری، عفو و گذشت، حسن شهرت، مورد اعتماد بودن و مبرا بودن از اتهام ذکرشده است. این ویژگی­ها می­تواند به عنوان یک سرمشق موفق تربیتی برای مربیان مدنظر قرار گیرد.