مخاطب شناسی و توجه به نیازها و ویژگیهای مخاطب و شنونده یکی از ارکان مهم و اساسی در امر تبلیع و تربیت است که بدون شناخت و توجه به آن امر تبلیغ و تربیت نتیجۀ مطلوب و دلخواه مبلغ و مربی را به دنبال نخواهد داشت. این امر چنان مهم است که هم در متون دینی(روایات و سیره اهلبیت) و هم در علوم جدید مانند روانشناسی مورد توجه و تأکید قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی ویژگیهای شخصیتی مخاطب با رویکرد اسلامی و روانشناختی است. که با روش کتابخانهای – تحلیلی- توصیفی بیان شده است.یافتههای پژوهش حاکی از آن است هم در منابع دینی و هم در روانشناسی به ویژگیهای عاطفی، شناختی و رفتاری مخاطب و متربی و همچنین به ویژگیهای سنی، فردی، اجتماعی، جنسیتی و نیازهای آنان در ابعاد مخلتلف توجه شده است. ملبغان و مربیان تربیتی در صورت در امر تبلیغی و تربیتی خود موفق هستند که برنامۀ تربیتی و تبلیغی خود را بر اساس ویژگیها و نیازهای مختلف مخاطبان و متربیان خود طراحی و ارائه کنند.