بررسی تطبیقی ‌تفسیر علمی، آیه دو از سوره رعد و آیه ده از سوره لقمان از دیدگاه آلوسی و علامه طباطبایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای قرآن و علوم تربیتی

چکیده

این پژوهش باهدف بررسی تطبیقی تفسیر علمی آیه دو از سوره رعد و آیه ده از سوره لقمان از دیدگاه آلوسی و علامه طباطبایی، با روش توصیفی - تحلیلی و استنتاجی، تدوین‌شده است.  عنوان تفسیر علمی از موضوعات چالش‌برانگیزی است که سبب قبض و بسط دیدگاه‌های مختلف و گاه متضاد شده است. ازآنجاکه آیات کریمه به موضوعات و مسائل مختلف دینی و دنیوی پرداخته است و تعبیرهای مانند وَ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَنًا لِّکلُ‏ شىَ‏ءٍ وَ هُدًى وَ رَحْمَةً وَ بُشْرَى‏ لِلْمُسْلِمِینَ (نحل:89)؛ مَّا فَرَّطْنَا فىِ الْکِتَابِ مِن شىَ‏ءٍ (انعام:38)؛ وَ لَا رَطْبٍ وَ لَا یَابِسٍ إِلَّا فىِ کِتَابٍ مُّبِینٍ (انعام:59). شهَرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْءَانُ هُدًى لِّلنَّاس (بقره:185). نیز حاکی از همین نظریه و دیدگاه است. مفسران بزرگی مانند غزالی، فخر رازی، علامه طباطبایی، جوادی آملی، مکارم شیرازی، آلوسی و دیگران به دلیل تفاوت مبنایی و روشی در زمینه تفسیر علمی قرآن­کریم نیز دارای تشابهات و تفاوت‌های هستند. مهم‌ترین یافته­های پژوهش عبارت‌اند از: قرآن­کریم دارای جامعیت به معنای شامل بودن بر موضوعات دینی و دنیایی است. استفاده از تفسیر علمی به معنای استخدام علوم برای فهم بهتر آیات کریمه هیچ ایرادی ندارد. بهره‌گیری از یافته­های قطعی علوم برای درک مفاهیم و اهداف قرانی یک شیوه عقلانی و از دستورات دینی است. تحمیل نظریات غیرقطعی علوم تجربی بر آیات کریمه مردود است.

کلیدواژه‌ها